Podlaski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Białymstoku informuje, że od
października 2024 r. na terenie powiatu białostockiego zanotowano wzrost liczby zakażeń
wirusem zapalenia wątroby typu A. Zachorowania dotyczą zarówno dzieci, jak też i dorosłych.
Najbardziej skuteczną metodą profilaktyki WZW typu A jest przestrzeganie zasad
higieny, poprawa warunków sanitarnych oraz szczepienia ochronne.
W związku z powyższym, zwracam się z prośbą o przekazanie Dyrektorom szkół,
przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej i innych formach
wychowania przedszkolnego informacji dotyczących zasad zapobiegania zakażeniom oraz
reżimu sanitarnego, w tym zabiegów dezynfekcyjnych w celu przerwania dalszej transmisji
zachorowań.
Przyczyną wirusowego zapalenia wątroby typu A jest zakażenie wirusem zapalenia
wątroby typu A (HAV).
DROGA ZAKAŻENIA:
Wirus HAV jest wydalany z kałem z przewodu pokarmowego i może być przenoszony
przez skażoną wodę, żywność i drogą fekalno-oralną między bliskimi kontaktami (np. kontakty
domowe, żłobki lub szkoły przez przeniesienie wirusa poprzez nieumyte po wyjściu z toalety
ręce, kontakty seksualne).
OBJAWY:
Infekcja może przebiegać bezobjawowo lub łagodnie szczególnie u dzieci poniżej 5 r.
ż. U dorosłych początek zwykle bywa gwałtowny z objawami takimi, jak:
• gorączka,
• dolegliwości dyspeptyczne (nudności, wymioty, ból brzucha),
• uczucie dyskomfortu w prawej części nadbrzusza,
• osłabienie,
• brak apetytu i dolegliwości rzekomogrypopodobne,
• żółtaczka,
• ściemnienie moczu, rozjaśnienie kału.
WYDALANIE:
Początek wydalania wirusa HAV ma miejsce w ciągu kilku dni po zakażeniu.
Maksymalne wydalanie wirusa z kałem obserwuje się ok 14 dni przed wystąpieniem objawów
klinicznych. Większość przypadków uważa się za niezakaźne po pierwszym tygodniu
żółtaczki, ale okres ten może się przedłużyć do 21 dni, a u dzieci nawet dłużej.
ROZPOZNANIE:
Podstawą w rozpoznaniu WZW typu A jest wykrycie w surowicy chorego przeciwciał
anty HAV w klasie IgM.
JAK UNIKNĄĆ ZAKAŻENIA HAV?
Najbardziej skuteczną metodą profilaktyki WZW typu A jest przestrzeganie zasad
higieny, poprawa warunków sanitarnych oraz szczepienia ochronne.
Przed stwierdzeniem przypadku zakażenia WZW typu A w placówce edukacyjnooświatowej,
czyli na etapie profilaktyki zalecany jest nadzór nad higieną rąk oraz dezynfekcją
pomieszczeń ogólnodostępnych i higieniczno-sanitarnych.
HIGIENA RĄK:
Podstawową zasadą higieny jest bowiem częste mycie rąk wodą z mydłem, dlatego też
należy dopilnować, aby dzieci/młodzież nabyły nawyk właściwego mycia rąk.
W szczególności u małych dzieci należy nadzorować powyższy zabieg higieniczny
w następujących sytuacjach:
- po każdym korzystaniu z toalety,
- przed posiłkami,
- po powrocie z podwórka.
Zaleca się stosowanie jednorazowych ręczników do osuszania rąk.
Schemat prawidłowego sposobu mycia rąk i dezynfekcji przekazuję w załączeniu.
Należy rozważyć wprowadzenie dezynfekcji rąk.
W kontekście stosowania środków do dezynfekcji rąk w szkołach, przedszkolach,
oddziałach przedszkolnych w szkole podstawowej i innych formach wychowania
przedszkolnego należy podkreślić, że środki do dezynfekcji rąk powinny być bezpieczne i
posiadać odpowiednie pozwolenie i zezwolenie na handel równoległy albo pozwolenie na
obrót, wydawane na podstawie art. 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o produktach
biobójczych (Dz.U. z 2021 r., poz. 24) przez Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów
Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 przedmiotowej ustawy, produkty biobójcze udostępniane na
rynku i stosowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają wpisowi do Wykazu
Produktów Biobójczych.
Ponadto należy pamiętać, że oprócz produktów biobójczych zawartych w powyższym
wykazie, na rynku dostępne są również środki do dezynfekcji skóry, które jako produkty
lecznicze (leki) dostępne są tylko w aptekach.
Środki do dezynfekcji, obecne na rynku, na które zostało wydane pozwolenie,
stosowane zgodnie z przeznaczeniem i w sposób określony przez producenta są produktami
bezpiecznymi, posiadającymi udowodniony sposób działania.
Jednocześnie należy podkreślić, że zastosowanie przedmiotowych środków w
szczególności u małych dzieci powinno być ostrożne w uwagi na delikatną skórę rąk.
DEZYNFEKCJA OGÓLNODOSTĘPNEJ PRZESTRZENI W PLACÓWKACH:
Dezynfekcja powinna dotyczyć w szczególności powierzchni często dotykanych,
będących potencjalnym źródłem transmisji wirusa. Za źródła transmisji wirusa uznaje się
bowiem kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami oraz ręce.
Dezynfekcję ogólnodostępnych przestrzeni publicznych należy wykonywać
preparatami dezynfekcyjnymi o działaniu wirusobójczym. Działanie preparatów
dezynfekcyjnych powinno zostać potwierdzone badaniami wg Norm Europejskich lub metod
krajowych przeznaczonych do oceny skuteczności działania preparatów dezynfekcyjnych.
Preparaty dezynfekcyjne należy stosować zgodnie z ich przeznaczeniem, w parametrach
użytkowych (stężenie, czas kontaktu z powierzchnią) zalecanych przez producentów.
Osoby wykonujące dekontaminację powierzchni przez mycie i dezynfekcję powinny
zakładać środki ochrony indywidualnej (maska, ubranie ochronne np. fartuch z tworzywa
sztucznego, rękawiczki jednorazowego użytku).
Powierzchnie często dotykane (np. klamki, uchwyty, poręcze, przyciski w windzie,
kurki w kranach itp.) powinny być myte i czyszczone z zastosowaniem detergentu, a następnie
suszone i dezynfekowane. Dekontaminacja powierzchni często dotykanych jest zalecana jak
najczęściej.
DEZYNFEKCJA TOALET:
Toalety powinny być dokładnie myte, czyszczone i dezynfekowane z zastosowaniem
preparatów chlorowych (0,1% podchloryn sodu) lub innych preparatów dezynfekcyjnych
o działaniu minimum bakteriobójczym i wirusobójczym.
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ZACHOROWANIA NA WZW TYPU A:
W przypadku stwierdzenia zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu A w danej
placówce Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna właściwa na danym terenie
wprowadza reżim sanitarny, którego przestrzeganie jest regularnie sprawdzane podczas
kontroli pracowniczych. Dokładny zakres oraz zasady reżimu są ustalane w zależności od
sytuacji epidemiologicznej oraz rodzaju instytucji. Wszystkie niezbędne wytyczne i ustalenia
są w takiej sytuacji przekazywane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
właściwego na danym terenie, który pozostaje w stałym kontakcie z Dyrektorem placówki.
Istnieje także możliwość organizacji profilaktycznych, bezpłatnych szczepień ochronnych
dla osób z kontaktu z osobą zakażoną.
Jednocześnie zwracam się z uprzejmą prośbą o podjęcie współpracy w przedmiocie
działań zapobiegawczych celem przerwania dalszej transmisji wirusa na terenie powiatu
białostockiego.
Podlaski Państwowy
Wojewódzki Inspektor Sanitarny
w Białymstoku